朝代:宋代
作者:黄庭坚
原文:
士之才德盖一国,则曰国士;女之色盖一国,则曰国色;兰之香盖一国,则曰国香。自古人知贵兰,不待楚之逐臣而后贵之也。兰盖甚似乎君子,生于深山丛薄之中,不为无人而不芳;雪霜凌厉而见杀,来岁不改其性也,是所谓“遯世无闷,不见是而无闷”者也。兰虽含香体洁,平居萧艾不殊,清风过之,其香霭然,在室满室,在堂满堂,是所谓含章以时发者也,然兰蕙之才德不同,世罕能别之。予放浪江湖之日,乃久尽知其族性,盖兰似君子,蕙似士,大概山林中十蕙而一兰也。《楚辞》曰:“予既滋兰之九畹,又树蕙之百亩。”以是知不独今,楚人贱蕙而贵兰久矣。兰蕙丛生,初不殊也,至其发花,一干一花而香有余者兰,一干五七花而香不足者蕙,蕙之虽不若兰,起视椒榝则远矣。世论以为国香矣,乃曰“当门不得不除”,山林之士,所以往而不返者耶?
shì zhī cái dé gài yī guó ,zé yuē guó shì ;nǚ zhī sè gài yī guó ,zé yuē guó sè ;lán zhī xiāng gài yī guó ,zé yuē guó xiāng 。zì gǔ rén zhī guì lán ,bú dài chǔ zhī zhú chén ér hòu guì zhī yě 。lán gài shèn sì hū jun1 zǐ ,shēng yú shēn shān cóng báo zhī zhōng ,bú wéi wú rén ér bú fāng ;xuě shuāng líng lì ér jiàn shā ,lái suì bú gǎi qí xìng yě ,shì suǒ wèi “dùn shì wú mèn ,bú jiàn shì ér wú mèn ”zhě yě 。lán suī hán xiāng tǐ jié ,píng jū xiāo ài bú shū ,qīng fēng guò zhī ,qí xiāng ǎi rán ,zài shì mǎn shì ,zài táng mǎn táng ,shì suǒ wèi hán zhāng yǐ shí fā zhě yě ,rán lán huì zhī cái dé bú tóng ,shì hǎn néng bié zhī 。yǔ fàng làng jiāng hú zhī rì ,nǎi jiǔ jìn zhī qí zú xìng ,gài lán sì jun1 zǐ ,huì sì shì ,dà gài shān lín zhōng shí huì ér yī lán yě 。《chǔ cí 》yuē :“yǔ jì zī lán zhī jiǔ wǎn ,yòu shù huì zhī bǎi mǔ 。”yǐ shì zhī bú dú jīn ,chǔ rén jiàn huì ér guì lán jiǔ yǐ 。lán huì cóng shēng ,chū bú shū yě ,zhì qí fā huā ,yī gàn yī huā ér xiāng yǒu yú zhě lán ,yī gàn wǔ qī huā ér xiāng bú zú zhě huì ,huì zhī suī bú ruò lán ,qǐ shì jiāo xiè zé yuǎn yǐ 。shì lùn yǐ wéi guó xiāng yǐ ,nǎi yuē “dāng mén bú dé bú chú ”,shān lín zhī shì ,suǒ yǐ wǎng ér bú fǎn zhě yē ?